Co jest dla Ciebie ważne?

Zastanawiałeś się kiedyś dlaczego jedni ludzie mają życie usłane różami, a innym zaś rzucane są kłody pod nogi?

Dlaczego inni postępują sprawiedliwie i słusznie, ale mając na względzie tylko swoje dobro, podczas gdy inni udzielają się społecznie?

Ta różnorodność jest widoczna w wielu obszarach życia, zarówno zawodowym, jak i prywatnym.

Jedną z prób wyjaśnienia tych różnic jest teoria wartości profesora Clare’a W. Gravesa. Głównym założeniem tej teorii jest zrozumienie ludzkiego postępowania, czym się kierujemy podejmując takie decyzje, a w konsekwencji wybory.

Narzędzie, jakim jest Spiral Dynamics pozwala rozpoznać nasze ograniczenia, określić nasz stan psychiczny, a przede wszystkim zlokalizować i uaktywnić nasz potencjał.

Czego dowodzą te badania?

Teoria dowodzi, że każdy z nas jest inny. Każdy z nas różni się od drugiego człowieka na wszystkich poziomach. Podobnie jak nasza motywacja do działania, która spada lub uaktywnia się w zależności od uwarunkowań środowiska oraz naszego stanu emocjonalnego czy psychicznego.

W zależności od tego, na jakim poziomie aktualnie się znajdujemy, kierujemy się różnymi wartościami, podejmujemy odmienne decyzje.

Cały proces składa się z 8 poziomów. Każdy z nas przechodzi przez kolejne poziomy w swoim, indywidualnym tempie.

Tworzenie się  nowych  poziomów wynika ze zwiększenia się naszej świadomości oraz zachodzących zmian. Każdy kolejny poziom to nowe wyzwania do podjęcia, szanse oraz trudności do pokonania. To wymusza na nas uaktywnienie się motywacji do działania oraz umiejętności do rozwiązywania problemów. A to oznacza nasz nieustanny rozwój.

Pora, aby omówić kolejno wszystkie poziomy.

POZIOM 1 – PRZETRWANIE – kolor beżowy

Znajdując się na tym poziomie człowiek myśli głównie o zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych, takich jak głód, pragnienie, prokreacja.

Odzywają się w nim pierwotne instynkty, które oznaczają wolę przetrwania.

Chyba nie zdziwię Cię faktem, że każdy z nas może w dowolnym momencie swojego życia znaleźć się na takim poziomie?

Ten poziom uaktywnia się u dorosłego człowieka w momencie zagrożenia życia, czyli choroba, wypadek lub inne sytuacje z narażeniem życia.

POZIOM 2 – GRUPA – kolor fioletowy

Na tym poziomie istotnymi wartościami jest zadbanie o siebie, ale także o najbliższych (rodzinę, przyjaciół). Dzięki temu między danymi osobami w grupie tworzy się więź.

Pamiętaj, aby znaleźć się na tym poziomie należy dbać o relacje z drugim człowiekiem, budować relacje nie tylko z rodziną, ale również z współpracownikami.

POZIOM 3 – PRZEWODNICTWO – kolor czerwony

Jest to poziom, w którym dominuje egocentryzm i skupienie się na własnych potrzebach. To poziom, w którym rozwijamy się, uczymy się wyrażać swoje zdanie i bronimy go oraz wyznaczamy granice.

Człowiek znajdujący się na tym poziomie pokazuje swoją indywidualność oraz potęgę.

Kiedy ten poziom się uaktywnia? W sytuacjach, w którym człowiek chce zdominować drugiego człowieka. Gdy chce pokazać swoją wyższość i władzę nad nim.

Doskonałym przykładem są sylwetki wszystkich dyktatorów, którzy chcieli zdominować cały świat i podporządkować sobie.

POZIOM 4 – SYSTEM – kolor niebieski

Poziom ten odznacza się postępowaniem zgodnie z przyjętymi normami i zasadami, poszanowaniem tradycji i wartości. Świat jest uporządkowany dzięki praworządności, która określa co jest dobre a co złe.

Człowiek nie jest już tak skupiony na sobie jak w poprzednim poziomie, a na otaczającym go świecie i ludziach.

Kiedy ten poziom się uaktywnia?

Poziom ten widoczny jest w pracy, gdzie człowiek jest podporządkowany swojemu szefowi, a ten kolejnemu szefowi. Każdy zna swoje miejsce i zna swoje obowiązki.

POZIOM 5 – OSIĄGNIĘCIA – kolor pomarańczowy

Podstawowymi wartościami na tym poziomie jest rozwój, ambicja, przedsiębiorczość, poszerzanie własnych kompetencji i umiejętności.

Na tym poziomie skupiamy się na własnym JA. Na swoich osiągnięciach, a głównie na sukcesach. Człowiek dąży do osiągnięcia sukcesu. Nie może zadowalać się byle czym.

Dzięki swoim osiągnięciom oraz ambicji może osiągnąć status lidera, a to oznacza bycie najlepszym.

POZIOM 6 – LOJALNOŚĆ – kolor zielony

Na tym poziomie człowiek zawraca uwagę na relacje w grupie, odpowiedzialność za nią.

Ten poziom odznacza się także dbaniem o środowisko naturalne, a mianowicie poszukiwanie alternatywnych rozwiązań dla zaśmiecania oraz zanieczyszczenia naszej planety.

Poziom 6 wyróżnia się okazywaniem szacunku do drugiego człowieka, tolerancją oraz życiem w harmonii.

Osoby znajdujące się na tym poziomie chętnie uczestniczą w akcjach charytatywnych, wspierają osoby wykluczone społecznie, a także angażują się w pomoc dla zwierząt.

Praktycznie, każdy z nas powinien znaleźć się na tym poziomie, ponieważ ten poziom uczy nas szacunku do drugiego człowieka, jak i do zwierząt.

POZIOM 7 – NIEZALEŻNOŚĆ – kolor żółty

Osoby znajdujące się na tym poziomie dbają o swój rozwój osobisty. Jednak nie ma to nic wspólnego z egoizmem jak poprzednio.

Poziom 7 zakłada, że każdy z nas powinien mieć szansę poznania siebie, własnego JA, po to by w przyszłości nieść pomoc innym.

Na tym poziomie wyróżnia się kreatywność i twórczość.

POZIOM 8 – RÓWNOWAGA – kolor turkusowy

To ostatni poziom, który cechuje się równowagą oraz holistycznym podejściem do życia. Na tym poziomie człowiek jest odpowiedzialny nie tylko za siebie, swoją grupę (rodzinę, przyjaciół), ale cały świat.

Jest to stan, gdzie człowiek pragnie zachować równowagę w swoim życiu, w przyrodzie. Gdzie zależy mu na losach całego wszechświata. Gdzie dąży do wyeliminowania zamieszczeń środowiska, wojen, ubóstwa oraz chorób.

To poziom, gdzie człowiek chce aby inni również byli szczęśliwi, zdrowi i dąży do tego, aby tak się stało.

To już wszystkie poziomy teorii wartości Gravesa. Zapewne zastanawiasz się teraz, który poziom jest najlepszy? Który poziom da Ci szczęście? Do którego poziomu należy dążyć za wszelką cenę?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Sam Graves uważał, że nie ma lepszego lib gorszego poziomu. Jak wcześniej wspomniałam każdy z nas jest inny. A to oznacza, że każdy z nas jest na wszystkich poziomach tylko, że w różnym stopniu.

Procentowa ilość obecności danego koloru może bardzo wiele powiedzieć o człowieku oraz o jego stosunku do świata.

Opracowała: Katarzyna Czemierska